Misschien heb je er wel eens over gelezen in combinatie met autisme: laatjes. Misschien heb je wel eens een autist horen praten over ‘dit laatje is bij mij nog niet gevuld’. Het is een metafoor. Mijn hoofd bestaat niet echt uit laatjes. Maar ik vind het een hele goede metafoor. Heel veel van wat er in mijn leven gebeurt, wat er anders werkt dan bij anderen, heeft te maken met laatjes.
Michel
Waar Michel spreekt over zijn laatjes in zijn hoofd, wil ik het vandaag hebben over iets wat daar tussen zit bij mij. Als ik mijn manier van denken probeer uit te leggen aan een neurotypisch persoon, leg ik het vaak uit als een soort groot spinnenweb.
Een spinnenweb waarin ik druk bezig ben om alles met elkaar in verband te brengen. Ik weef mijn webben tussen de verschillende plekken in mijn gedachten waar informatie en/of gevoelens liggen opgeslagen. Door Michel beschreven als laatjes. Hoewel ik deze plekken vaker voorstel als archiefkasten, lijkt me deze metafoor erg helder en duidelijk.
Spinnenwebben weven
Als ik ergens over na denk, vormen er draden aan mijn spinnenweb. Mijn spinnenweb is heel anders gevormd dan die van een neurotypisch persoon. De manier waarop ik verbindingen leg, werkt (blijkbaar) anders. Hierdoor leg ik verbindingen die andere mensen niet leggen. Dit heeft voor- en nadelen uiteraard. Het betekend dat ik soms dingen niet begrijp die anderen wel begrijpen. Of wat soms nog erger is, dat ik dingen niet op dezelfde manier begrijp.
Het spinnen van mijn web kost me energie en ik ben er eigenlijk altijd mee bezig. Als ik dit beschrijf aan mensen, kom ik er vaak achter dat dit bij de meeste mensen niet zo werkt. Mijn gedachten staan nooit stil, ik ben altijd bezig met over iets na te denken. Nadenken waar gevoelens vandaan komen bijvoorbeeld. Of over mijn toekomst of die van mijn kinderen of over…. Nou ja, je hebt het beeld nu wel; ik ben altijd ergens over aan het nadenken.
Dit spinnen van mijn web, het leggen van mijn verbindingen en nadenken over van alles, kost veel energie. De ene dag kost dit veel energie, de andere dag minder.
Energieverdeling
Voor mijn diagnose had ik nooit in de gaten dat ik op deze manier mijn energie aan het verbruiken was. Hierdoor kwam ik in de problemen; op sommige dagen was ik compleet uitgeput. En ik wist niet waardoor dat kwam.
Tegenwoordig ben ik me veel bewuster van deze manier van energie verbruik. Ik probeer mijn energie dus ook beter te verdelen. Dit gaat nog met vallen en op staan, maar het gaat al veel beter dan voor mijn diagnose.
In spin, de bocht gaat in…
Als ik ergens verbindingen heb gelegd, weet ik dat deze verbindingen niet altijd overeenkomen met wat neurotypische mensen verwachten. Op de vraag “Heb je het begrepen?” gaf ik vroeger meestal korte antwoorden zoals ja en nee. Maar tegenwoordig probeer ik deze vraag wat uitgebreider te beantwoorden; “Wat ik van je heb begrepen is…”. Dan is het de kunst om in mijn eigen woorden uit te leggen wat ik heb begrepen wat iemand me heeft verteld. Dit doe ik niet altijd hoor, bij elk klein dingetje, maar wel als het wat complexer is.
Bij gesprekken met mijn begeleiding thuis kom ik vaker tot de ontdekking dat ze dingen anders zien om zich heen dan ik. En daarmee bedoel ik niet letterlijk, maar hoe ze de wereld om zich heen bekijken en ervaren. Het helpt me om dingen uit een ander perspectief te zien en dan begint het spinnen van de webben. Delen van het web worden opnieuw gebouwd, verplaatst en soms afgebroken.
Soms komt het voor dat mensen mijn spinnenwebben willen opruimen. Ze vinden gedrag van mij niet goed, of ze vinden dat dingen wel anders gedaan kunnen worden bij mij. Ze zien meestal niet dat die spinnenwebben daar hangen om een reden. Dat jullie spinnenwebben eng en vies vinden, betekend niet dat ze dat bij mij ook zijn! Laat mijn spinnenwebben met rust!
Uit spuit, de bocht gaat uit…
En daar zit hem nu net het punt; de spinnenwebben in mijn hoofd zijn niet allemaal even goed. Tegenwoordig ben ik me hier veel meer bewust van dan dat ik vroeger was. Ik schaamde me vroeger voor de spinnenwebben in mijn hoofd en probeerde wanhopig deze voor de buitenwereld (met wisselend succes) te verbergen. En ja, dit lees je goed; ik schaamde me vroeger erg voor mijn eigen gedachten. Maar dat dit een ander verhaal.
Punt is dat mijn spinnenwebben tegenwoordig veel sterker zijn. De verbindingen tussen mijn laatjes zijn nu meer kabels van spinrag. Wel weet ik dat mijn webben voor sommige mensen slordig lijken. Voor andere zien ze er uit als rotzooi. Maar de plekken waar ze kabels vormen vallen al minder op.
Ook kan ik nu uitleggen dat het bouwen van verbindingen, waar andere dat meteen met kabels doen, doe ik dat met spinnenrag. En ja dat duurt langer, is op sommige plekken minder sterk, en is een heel stuk gevoeliger dan de kabels. Maar het werkt soms beter dan je zou verwachten.
Afleidingen
Hieruit kan ik ook mijn impulsiviteit en het snel afgeleid worden verklaren. In plaats van een kabel in mijn gedachten volgen van laatje naar laatje, volg ik mijn spinnenwebben overal heen. Soms weet ik precies welke weg ik moet nemen en maak er al snel een spinrag kabel van. Andere keren doe ik er tijden over om er te komen, want alle webben moeten eerst gebouwd worden of kom ik eerst op plaatsen die er niet te doen.
Altijd bezig met spinnen
Het spinnen van de webben is een constante in mijn hoofd. Niet altijd even druk, niet altijd bewust (meestal niet zelfs), maar stoppen doet het nooit. Elk moment word er gesponnen en ben ik bezig met verbindingen leggen waar ze horen.
Het levert me ook veel op, ik ben misschien wel altijd met iets bezig, maar ik ben ook goed geworden in het bekijken van problemen en analyseren van mijn eigen gedachten. Problemen hebben gelukkig altijd een oplossing. Als een probleem geen oplossing heeft, is het een feit. Aan feiten kun je niets veranderen. Dus als een feit een oplossing krijgt, is het geen feit meer maar een probleem met een mogelijke oplossing.
En zo gaan de spinnen in mijn hoofd weer op weg om verder te spinnen over deze logica, terwijl ik op zoek ga naar een kop koffie.
Webinar Vera Helleman - Een review Vorige week woonde ik de webinar "De kracht van autisme" van Vera Helleman bij. De webinar werd via haar eigen...
Mooie kanten van mijn autisme Mij werd de vraag gesteld wat ik mooie kanten van mijn autisme vind. Ik vond dit een hele mooie vraag...
Angst, stress, spanningen en autisme Ik heb een interview gehad bij Autisme in Context over angst, stress, spanningen en autisme. Dit interview is op hun...