Wereld Autisme Dag, het blauwe probleem

Het is bijna weer zo ver, Wereld Autisme Dag. De dag waarop veel organisaties de verscheidenheid van het spectrum vieren. De dag waarop autisten wereldwijd in de belangstelling komen te staan. Een dag die bedoeld is om diversiteit van het spectrum te vieren en mensen op het spectrum een plaats in de schijnwerpers te gunnen.

Al eerder op dit blog schreef ik een stuk over het probleem van de kleur blauw die gepromoot word door verschillende organisaties. En dit jaar zetten zowel de NVA als het AutismeFonds deze validistische traditie voort in Nederland.

De kleur blauw, oorsprong en problematiek

Hoewel het in eerste instantie een ludieke actie lijkt om verschillende gebouwen en objecten met de kleur blauw te verlichten in het kader van Wereld Autisme Dag, zijn er de nodige problemen. De kleur blauw is niet zo maar gekozen, deze is over komen waaien uit Amerika. In Amerika zijn er verschillende organisaties die strijden voor de rechten van autisten, hoewel ze dit niet allemaal op dezelfde manier doen. Een voorbeeld van een organisatie die opkomt voor de rechten van autisten is ASAN. Een ander is Autism Speaks.

Deze laatste organisatie word door vele gezien als een haatgroep. Een groep die veel problematische stellingen doet, zoals bijvoorbeeld het goedkeuren (en zelfs promoten van) martelingen, conversie “therapieën” en het monddood maken van autisten. De organisatie is in het verleden ontstaan als een beweging van ouders, therapeuten en onderzoekers. De organisatie heeft nooit geluisterd naar de mensen die ze zeggen te willen helpen. Binnen de Amerikaanse autistische gemeenschap zijn er veel verhalen van mensen die, met behulp van Autism Speaks, terecht kwamen in ABA en dergelijke kwalijke “therapie” vormen.

Tijdens de oprichting van de organisatie moest ook promotie materiaal bedacht worden. En daarbij staat al snel de kleur centraal. De kleur die men bedacht werd al snel blauw. Deze werd niet zomaar gekozen. De kleur blauw staat, in vele Westerse culturen, voor het mannelijk geslacht. En in die tijd werd gedacht dat autisme alleen bij mannen voorkwam.

De tijden zijn veranderd

Sinds die tijd is er veel onderzoek geweest naar autisme. Naar het feit dat autisme niet een ziekte is. Dat autisme niet alleen voorkomt bij mannen, maar bij alle mensen. En dat autisme net zo divers is als dat de term spectrum doet vermoeden. Daarnaast zijn er vele organisaties ontstaan die wel, oprecht, strijden voor de rechten van autisten. Oude denkbeelden worden verworpen en veroordeelt. De stemmen van autisten worden meer en meer vertegenwoordigd door autisten zelf.

Ook zien we meer en meer stemmen opgaan tegen de kleur blauw die ooit gekozen is door neurotypische mensen met weinig inzicht in het spectrum. Een voorbeeld van een dergelijke beweging is RedInstead of OurGoldenMovement. Deze bewegingen willen de kleur blauw niet meer verbinden met autisme, maar vervangen door rood en respectievelijk goud. Ze zijn begonnen door neurodivergent mensen zelf als protest tegen de negatieve kanten van de kleur blauw.

Hoewel deze bewegingen zijn ontstaan in het buitenland, zien we langzaam in Nederland zelfde bewegingen ontstaan. Vorig jaar bijvoorbeeld nog op deze website, bijgevallen door acties van anderen onder de hashtag #Gaut.

Ook dit jaar weer Gaut!

Laten we ook dit jaar de wereld weer #Gaut kleuren! Zoals ik al schreef zijn de tijden veranderd, en de kleur blauw in combinatie met autisme is achterhaald. Daarom dat ik en andere oproepen om weg te doen met de kleur blauw in combinatie met autisme, en daarvoor in de plaats goud (of rood) te gebruiken!

Dus kleur ik ook dit jaar op 2 april weer #Gaut en roep ik anderen op om hetzelfde te doen! Ik hoop dat we weer mooie initiatieven zien rond #OurGoldenMoment en dat er voor mensen de ruimte is om op 2 april hun verhaal te kunnen vertellen, zonder schaamte en negatieve klanken. Laten we, als neurodivergente mensen, onze feestdag terugpakken en geen steun betuigen aan hun die ons liever kwijt dan rijk zijn. Dit is onze dag, onze gouden dag.