Sinds een jaar of vijf weet ik nu dat ik autisme heb, syndroom van Asperger. Sindsdien veel aan het zoeken geweest naar mezelf. Veel nagedacht en gesproken met mensen om me heen, experts, lotgenoten, gelijkgestemde, sceptici en begeleiders. Een van de dingen waar ik achter ben gekomen is dat een deel van mijn autisme behoorlijk onderbelicht is, namelijk ondergevoeligheid. Er is (relatief) veel bekend over overgevoeligheid, maar ondergevoeligheid moest ik zelfs aan het woordenboek toevoegen van mijn editor.
Wat bedoel ik met ondergevoeligheid?
Zoals ik al aanhaalde is er relatief weinig te vinden over ondergevoeligheid bij autisme. Maar ik denk dat het belangrijk is om te specificeren wat ik bedoel met ondergevoeligheid hier. Omdat er weinig bekend is lijkt me goed om te bepalen wat het voor mij betekend om ondergevoelig te zijn en wat ik ervaar. Ondergevoeligheid uit zich bij mij in het volgende:
- Het niet of zeer laat ervaren van lichamelijke impulsen zoals honger en dorst
- Laat ervaren door hebben van vermoeidheid
- Ondergevoelig zijn voor licht/geluid (versus andere mensen met autisme)
- “Vreemd” gevoel voor tijd (ga ik later op in)
- Geen intern gevoel voor structuur en schema’s
Andere mensen hebben bij ondergevoeligheid ook genoemd dat ze een gebrek aan prikkels kunnen ervaren en daardoor problemen ondervinden. Hoewel dit zeker legitiem is en zeker voor problemen kan zorgen, ervaar ik dit zelf niet. Ik zal hier later op in gaan.
Uiterlijke herkenningspunten van ondergevoeligheid
Zoals je hebt kunnen lezen zijn mijn punten van ondergevoeligheid eigenlijk allemaal interne gevoelen ofwel het gebrek daaraan. Nu is het natuurlijk zo dat het moeilijk herkennen is voor de buitenwereld wanneer ik kamp met deze zaken. Het is zo dat ik er ook niet echt “last” van heb. Het lastige aan ondergevoeligheid is vaak dat je zelf niet merkt dat je er last van hebt. Want het “stoort” je niet, het zit je niet echt in de weg. Toch kan het wel gevolgen hebben voor jezelf en je omgeving. Dus hoe herken je ondergevoeligheid? Ik wil nogmaals aangeven dat deze punten natuurlijk erg persoonlijk zijn, ze werken bij mij maar misschien herken je jezelf (of een ander) in sommige punten:
- Vergeten te drinken. Pas als het lichaam met bijvoorbeeld hoofdpijn aangeeft dat het vocht te kort komt, erachter komen dat het meer dan 20 uur geleden is dat je gedronken hebt.
- Vergeten te eten. Opnieuw; pas als het lichaam met bijvoorbeeld een hard knorrende maag of het zien van vlekken aangeeft dat het eten nodig heeft, erachter komen dat het 24 uur geleden is dat je gegeten hebt.
- Nachten regelmatig overslaan. Niet moe zijn na een normale dag en geen behoefte hebben om naar bed te gaan.
- Rommel in huis hebben en je daaraan niet/nauwelijks storen
- Muziek nodig hebben om je concentreren op je werk
Dit zijn allemaal dingen die voor buitenstaanders te herkennen zijn. Zelf ervaar ik deze dingen eigenlijk allemaal.
Andere manier van ervaren van tijd
Dit is een lastige. Anders dan mensen om me heen ervaar ik de tijd op een passieve manier. Voor mij gaat de tijd snel. Voor mij gaan uren snel over in dagen en dagen in maanden. Dit maakt het lastig om in te schatten hoelang iets al duurt of zal duren. Een tijdsplanning maken voor een dag is geen probleem, maar ik moet hier heel bewust mee bezig zijn. Daarom dat ik verschillende alarmen in mijn telefoon heb staan om mij te herinneren aan dingen. Dingen zoals avond eten, douchen en halen/brengen van de kinderen bijvoorbeeld. Ook hoelang het geleden is dat ik iemand heb gesproken ervaar ik niet als een probleem.
Ik zeg vaak tegen mensen die ontmoet “Pas op, ik ben een sociale kneus. Ik kan je maanden niet spreken en dan gewoon doorgaan waar we gebleven waren!”. Dat bedoel ik ook precies zo. Ik merk dat NTers (neuro-typische/”gewone” mensen) hier een zekere waarde aan hechten. Als ik iemand een aantal weken niet spreek, denken ze dat de vriendschap of het contact minder waard is geworden. Of dat ze denken dat ik minder waarde hecht aan het contact. Voor mij is dit een vreemd concept. Zoals ik er naar kijk is de waarde van het contact of de hechtheid van de vriendschap niet verminderd. Voor mij is dit hetzelfde gebleven.
Dit is mijn ondergevoeligheid
Dus ondergevoeligheid en autisme. Onderbelicht en onbekend bij vele mensen. Dit is mijn kijk op het onderwerp. Het is soms moeilijk, maar zoals bij veel dingen van autisme, er is prima mee te leven. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen! Zijn er dingen hierin die je herkent? Zijn er vragen die je hebt naar aanleiding van deze post? Ik hoor ze graag!