“Ik merk helemaal niet dat je autisme hebt!” Klopt, als je me ontmoet herken je misschien niet meteen dat ik ASS heb. Dat heb ik geleerd te verbergen in mijn jonge jaren. Daar merkte ik namelijk al wel dat ik anders was dan andere mensen om me heen, of tenminste ik vermoedde het. Waar het precies in zat kon ik je niet vertellen, maar ik was anders. Terugkijkend (na de diagnose) waren er natuurlijk wel aanknopingspunten. Dingen waar je nu van denkt “Ja duh!” Maar dat was niet erg herkenbaar. En waarom? Simpel: sociale camouflage.
Camouflage?
Ja. De kunst van toneelspelen en sociaal wenselijk gedrag vertonen “omdat iedereen om mij heen dat doet”. Ik was me hier niet echt van bewust dat ik dit deed. Ik bekeek hoe een groep elkaar behandelde en probeerde dat na te doen. Helaas leidde dit in het verleden regelmatig tot buiten de “kliekjes” vallen en geen aansluiting vinden bij leeftijdsgenoten. Vervolgens was het voor sommige mensen wel weer opvallend dat ik wel een aansluiting vond bij volwassenen. Maar bij leeftijdsgenoten was ik regelmatige de vreemde eend in de bijt.
Op latere leeftijd ben ik meer voor mezelf gegaan. Ik wist dat ik anders was en omarmde dat. Ik paste me nog maar ten dele aan, maar wist toch mijn sociale camouflage hoog te houden. Mensen wisten wel dat ik vreemde ideeën soms had, maar ja, die heeft iedereen wel eens. Zelf merkte ik eigenlijk niet zo dat ik dit deed, een masker opzetten naar de buitenwereld toe. Wel dacht ik dat ik nu eenmaal vreemd en/of gek was, en aangezien ik dat niet kon oplossen, stelde ik dat als feit over mij zelf.
Na de diagnose
Toen ik eenmaal wist dat ik het syndroom van Asperger had, ben ik gaan lezen hierover. Zodoende kwam ik er achter dat mensen met ASS zich sociaal camoufleren. Dit doen ze om niet buiten de groepen te vallen. De een is hier beter in dan een ander. Dit verklaarde voor mij ook wel waarom het niet eerder in mijn leven was vastgesteld.
Het in stand houden van het masker, of de camouflage, kost energie. En daarvan heb ik soms wat minder dan op andere dagen. Dit betekend dus ook wel dat ik op sommige dagen prima allerlei sociale dingen kan doen, terwijl ik diezelfde dingen op andere dagen niet vol kan houden. Dit kan verwarrend zijn voor mensen. Soms stuit dit zelfs op onbegrip. Het is belangrijk om je grenzen te bewaken en niet mee gezogen te worden in situaties waarin je jezelf voorbij loopt. Helaas is dit moeilijk te herkennen wanneer het een situatie is waar je beter niet mee had moeten doen. Dit leidt dan weer tot overprikkeling of soms zelf complete meltdowns.
Nu ik mijn diagnose heb kan ik beter aan mensen uitleggen hoe het werkt bij me. Dat ik een beperkte energie hoeveelheid heb, die varieert van dag tot dag. Dat ik daardoor soms afzeg en andere dagen geen enkel probleem heb om meer te doen dan de weken ervoor. Mede door educatie heb ik geleerd om mijn masker niet altijd op te houden. Door gewoon te laten zien waar ik tegen aan loop, of in staat te zijn uitleg te geven over mijn manier van omgaan met mensen, geef ik mijn omgeving de kans om hier rekening mee te houden. Of ze dat doen ligt natuurlijk meer aan hun dan aan mij. Ik heb ook geleerd me aan te passen aan de mensen om me heen, zonder daarbij mezelf weg te cijferen.
Al met al is het een heel gedoe. Masker(s) ophouden, camouflage toepassen, sociaal acceptabel gedrag vertonen… Het is soms heel vermoeiend. Maar door te communiceren hierover, verbeterd het begrip al een heel stuk. En daar begint het tenslotte; begrip.
;){kind=link}